Βιογραφικό
Άννα Ευστρατίου Δεληγιάννη. Γεννήθηκε στη Σαμοθράκης Ν. Έβρου.
Είναι πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Εργάστηκε ως Φιλόλογος στο Διδυμότειχο για επτά έτη και μέχρι σήμερα στο 4ο ΓΕΛ Αλεξανδρούπολης.
Είναι ποιήτρια και συγγραφέας ,αρθρογράφος-δοκιμιογράφος, κριτικός λογοτεχνίας.
Στο διαδίκτυο :The LAND of GODS: η ποιήτρια ‘Aννα Δεληγιάννη – Τσιουλπά
Το 2011 διακρίθηκε σε διαγωνισμό διηγήματος με το διήγημα «Τρίτη Ηλικία».
Ηλεκτρονικά βιβλία : «Τεθλασμένη ζωή» εκδόσεις Σαΐτα, «Εσωτερικός Μετανάστης στο Εξωτερικό» εκδόσεις το βιβλίο.νετ
Έλαβε τον Α’ Έπαινο της Ακαδημίας Αθηνών το 2013 για τη συγγραφή του λεξικού
« Σαμοθράκη.Ιδιώματος Ανίχνευσις».
Η Ποιητική Ακαδημία Ελλάδος το 2016 την συμπεριέλαβε, κατόπιν διαγωνισμού, στους Έλληνες Ποιητές.
Συμμετοχές στο Λογοτεχνικό περιοδικό Πνοές Λόγου και Τέχνης και σε εκδόσεις ανθολογίων
Σε πανελλήνιο λογοτεχνικό διαγωνισμό διηγήματος για την πόλη του Διδυμοτείχου έλαβε το Β’Βραβείο
Το περιοδικό Fractal | Η γεωμετρία των ιδεών φιλοξενεί συνεχώς κείμενά της .
Συμπεριλαμβάνεται στους δημιουργούς της ιστοσελίδας τοβιβλίο.νετ .
Το 2007 ήταν υποψήφια βουλευτής στο νομό Έβρου .
Για την εθελοντική της προσφορά, τιμήθηκε από το Δήμο Αλεξανδρούπολης το 2012.
Είναι παντρεμένη με τον Σουφλιώτη δάσκαλο Γιώργο Τσιουλπά και έχει δύο παιδιά τον Χάρη και την Τριανταφυλλιά
1.Μικρό πεζό
Είμαι περήφανη για σένα Ν.Κ.
Αναφορά στον Νίκο Καζαντζάκη
«Είμαι περήφανη για σένα Νίκο Καζαντζάκη!» Αυτό αναφώνησα στο τέλος της «εντεταλμένης» αποστολής μου. Ναι, προκειμένου να ολοκληρώσω κάτι που αρχίζω ,δίνω εντολή γραπτή, που υψώνεται μπροστά μου, σε ένα μικρό φελοπίνακα.
Πάντοτε θαύμαζα το καθαρό σου πνεύμα ,την ελληνικότητά σου ,την σπαθωτή, επιβεβαιωτική ματιά ,την αληθινή άπειρη αγάπη σου για την Ελλάδα και προπαντός το ασυμβίβαστο, που σε έκανε ως το τέλος, να μη φοβάσαι τίποτα!
Αγωνίστηκες να τα πεις όλα και όταν ήρθε η ώρα του χαμού ,ένα άδειο κουφάρι απόμεινε στο χώμα!
Στην μέγιστη ,εντατική μου προσπάθεια να υλοποιήσω την εντολή, την ανομολόγητη ,επίμονη επιθυμία μου ,συνάντησα τον «Προμηθέα» , τον «Οδυσσέα», τον «Κωνσταντίνο Παλαιολόγο», τη «λασποφτέρουγη βαριά ψυχή γλυκά να ξεκορμίζει», συνάντησα δύο πράγματα τον Θεό και τον Άνθρωπο!
Μου φάνηκε κιόλας σαν να σε άκουγα, σε μια έντονη παρότρυνση να κρατήσω την ψυχή μου σε κάθε περίσταση, γιατί το έργο πρέπει να ολοκληρωθεί, γιατί η αποστολή του ανθρώπου είναι η γνώση κι ας συγκρουστεί ,κι ας ματώσει ,κι ας κινδυνέψει. Η αποστολή του είναι εκεί και τον περιμένει να τα δει όλα ,να τα πει ,να προβληματιστεί και να προβληματίσει, γιατί αυτό είναι το μεγάλο νόημα της ζωής, ο αγώνας!
Είμαι περήφανη για σένα Νίκο Καζαντζάκη, γιατί με στήριξες επιτυχώς με τα γραφτά σου ,γιατί οι αιχμηροί βράχοι της καθημερινότητας κατακτώνται και σπάνε από την ακατάλυτη ψυχική δύναμη που είναι παρούσα, όχι για να υποταχτεί και να διαλυθεί ,αλλά για να σε οδηγήσει μυστικά στο νόημα της ζωής ,από τη μυστική ατραπό της ελευθερίας!
Είν’ αλήθεια ,όσο περνούσε ο καιρός ,προοδευτικός εσύ στον καιρό σου ,έγραφες κι έβαζες τη σφραγίδα σου ,για όσα ζούμε σήμερα και γι ‘αυτά που θα ζήσουμε και θα ζήσουν άλλοι ,πολύ μετά από εμάς! Διορατικός ,είδες πως τη λευτεριά μπορεί να τη φέρει μόνο ο λαός ,όχι εκείνοι που ευκαιριακά κυβερνούν άτεχνα και άδικα, τάχα για το δίκιο!
Είμαι πολύ περήφανη γιατί το γεμάτο έργο σου ,η κρίση σου και η κριτική σου θα γονιμοποιεί- ες αεί -τη σκέψη εκείνων, που στο ημίφως των ονείρων τους θα σε γνωρίσουν για να φωτίζεις τους δρόμους της ζωής τους !
2.Νίκος Καζαντζάκης
ο Ανοιχτός Νους
Απόψε, μου φάνηκε σα να κλείδωσα το νου και την καρδιά μου
καθώς έγερνα αργά στο προσκεφάλι,
σα να’ θελα να φυλάξω καλά αυτά που μου ψιθύρισες,
τις ώρες που με ταξίδευες στη λευτεριά.
Κι έπλεξα σφιχτά τα χέρια στο στήθος,
στοιχηματίζοντας αυστηρά με τον εαυτό μου,
το αύριο να’ναι καλύτερο.
Απόψε, στάθηκαν απέναντί μου οι άλλοι,
οι φορτωμένοι με θεωρίες, συγχυσμένοι
απ’ τις φυλλάδες του καθωσπρεπισμού,
που, πριν γνωρίσουν τον εαυτό τους
βάλθηκαν να καταλάβουν τους άλλους!
Κι ανακάλυψα τη διαφορά στη μαγεία των λόγων σου!
Καταπιάστηκες με τη ζωή, περπάτησες στη ράχη της ,
ακροβατώντας ανάμεσα στον πλούτο και τη φτώχεια,
στην ομορφιά και την ασχήμια.
Δεν μπήκες σε καλούπια, δεν υπέταξες το λόγο σου
στη σκέψη του άλλου, αλλά ο δικός σου ανοιχτός νους,
παρήγαγε έναν λόγο ασυγκράτητο από μια γεμάτη καρδιά.
Κράτησα ό,τι με άγγιξε από τον τρόπο σου
και κοιμήθηκα, ταξιδεύοντας σ’ έναν κόσμο
που ήξερε πια να ψάχνει τον άνθρωπο,
που έμοιαζε στο δικό σου μόχθο ν’ ανακαλύψει
το νόημα της ζωής!
Και στα χέρια ,που γερά στο στήθος κρατούσα,
άνθισε ο σπόρος της ακατάβλητης επιμονής σου,
να γίνουμε άνθρωποι!
3.Νίκος Καζαντζάκης
Ο διαχρονικός, επίκαιρος και πολυπλάνητος
Τούτη την ώρα αποτραβηγμένη στο εργαστήρι μου
σε διαβάζω ξανά και ξανά,
γιατί εσύ, ο Οδυσσέας του εικοστού αιώνα,
που συνθέτεις τις αντιφάσεις με την απλότητα,
στρατευμένος στα προβλήματα της κοινωνίας,
διαβάζεσαι για το ανθρώπινο.
Στα κείμενά σου δεν καθρεφτίζομαι,
γιατί το διάβασμά τους σημαίνει έρευνα, στοχασμό,
εντρύφηση, σε τι άραγε παρά στη φιλοσοφία,
στον πολιτισμό στις λαϊκές παραδόσεις.
Ανηφορίζω μαζί σου,
παρατηρώ, μαθητεύω στις ιδέες σου,
τις καλοβαλμένες
στο φόντο της ηθογραφίας.
Μ’ έμαθες να μη βολεύομαι, να μην επαναπαύομαι,
και μου φανέρωσες το μυστικό σου:
Να μην καταγίνομαι με μιαν ιδέα, μ’ έναν τόπο, μ ‘ένα έργο.
Νίκο Καζαντζάκη,
διαχρονικέ, επίκαιρε, πολυπλάνητε,
τούτη την ώρα περιπλανιέμαι στη μαγεία του λόγου σου ,
που μ’ έχει αιχμαλωτίσει,
ενός λόγου που δεν περιχαρακώνεται στα όρια της λογοτεχνίας
αλλά εξακτινώνεται στα πέρατα της παιδείας.
Οι ήρωές σου, ασκητικοί,
μέσα από μια -χωρίς ανάπαυλα-ένταση ψυχής,
μου καταθέτουν τα διαπιστευτήρια,
πως η φαντασία σου έγινε λόγος,
για να σώσει τα γεγονότα από τη λήθη.
4.Το Ταξίδι
(Σε σένα Νίκο Καζαντζάκη, που προείδες ,ότι ο κόσμος όλος, οφείλει να πορεύεται αλληλέγγυα)
Έκανες κι εκείνο το ταξίδι
Με τις περιορισμένες διαδρομές
Γιατί στη γη αυτό συμβαίνει.!
Έσπειρες σπόρους ελπίδας
Κι αναθάρρεψαν αυτοί
Που λεγόταν χαμένοι.!
Ήξερες μες στους λίγους εσύ
Της ανθρωπότητας το λάθος,
Που πήγαινε στο χαμό.!
Κι ήθελες με καρδιά χολωμένη
Να περάσεις στον κόσμο
Το μεγάλο καλό.!
Κι αν τα χρόνια περάσαν εκεί
Όπου σ’ έταξε η μοίρα σου μόνο,
Στις καρδιές μας θα μένεις «παρών»
Να σμιλεύεις τον άκαιρο χρόνο!
5.Νίκος Καζαντζάκης, ο Ταξιδευτής της Κρήτης
Όλα αρχίζουν μ’ ένα ταξίδι
που θα φέρει κι άλλο, κι άλλα
και θα σε φέρουν ως την άκρη της γης,
ως εκεί που ονειρεύτηκες,
αναζητώντας την αξία των πραγμάτων.
Ως εξαίρεση, εξαίρετος,
έμαθες να μη συνθλίβεσαι,
κι η αλήθεια συνοδοιπόρος
σου μίκραινε τις αποστάσεις
για ν’ αγγίξεις αγόγγυστα,
την αβουλία των ανθρώπων.
Ταξιδευτής του ονείρου,
που σαν πραγματώθηκε,
ανακάλυψες την τέχνη της ζωής
κι άφησες να κυλήσουν από μέσα του
η ομορφιά και η αγάπη.
Κάθε σκέψη σου κι ένα συναίσθημα
για τα φθαρτά και μάταια,
που προδίδουν την αναισχυντία,
όσων θεώρησαν τη φιλοδοξία αρετή
και πηγή της ευτυχίας..
Όλα άρχισαν από ένα ταξίδι στις ιδέες
κι ο προβληματισμός σου,
τάραξε τους ανθρώπους
με τον κρυμμένο εγωτισμό,
που τεχνηέντως απέκρυψαν,
για να σου δώσουν το «ιδιώνυμο».
Κι εσύ, ο ταξιδευτής της Κρήτης,
μέχρι τ’ αγγέλιασμα, άφηνες
έργο ασύγκριτο,
για να τρέφεται η εποχή μας
απ’ την εποχή σου!
Άρθρο του Κ.Ν.Μ. Καζαμιάκη
Γράφει η Μαρία Ν. Αγγέλη, Δρ Κοινωνικής Λαογραφίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων/center>
Ελένη Ρένεση
Διεθνές βραβείο ειρήνης 1956
Το Διεθνές Βραβείο Ειρήνης που απονεμήθηκε στον Καζαντζάκη το 1956 είναι ίσως από τις λιγότερες διερευνημένες πτυχές της δράσης του τη δεκαετία του 1950. Όχι βέβαια πως άλλες πτυχές έχουν διερευνηθεί επαρκώς, αφού με τον Καζαντζάκη συμβαίνουν πολλές φορές αυθαιρεσίες στην ερμηνεία της δράσης του ή των προθέσεών του, ακόμα και των προθέσεων των άλλων ανθρώπων γύρω του.
Πριν προσχωρήσουμε ας πούμε κάτι που παραμένει ως σήμερα άγνωστο, πως εκείνη τη χρονιά, το 1956, ο Ν. Καζαντζάκης έλαβε το Διεθνές Βραβείο Ειρήνης μαζί με τον μεγάλο Κινέζο ζωγράφο Τσι – Μπάισι (Qí Báishí, αγγλικά, 齊白石 κινεζικά). Ο Κινέζος ζωγράφος Μπάισι (1864-1957) που όπως φαίνεται πέθανε την ίδια χρονιά με τον Καζαντζάκη, σήμερα αποτελεί έναν από τους πιο σπουδαίους ζωγράφους της Κίνας που ακολουθούσε τους παραδοσιακούς δρόμους της κινεζικής ζωγραφικής, το στυλ gongbi στα έργα του, τα οποία επικεντρώνονται κυρίως στην φυσικό μικρόκοσμο και τα οποία σήμερα εκτιμώνται ιδιαίτερα στην πατρίδα του.
Ο Καζαντζάκης απέσπασε το ίδιο βραβείο, την ίδια χρονιά, την ίδια χρονιά, με αυτόν το σπουδαίο Κινέζο ζωγράφο και αν για πολλά χρόνια οι ερευνητές εξέταζαν μόνο το θέμα γιατί αυτός δεν πήρε το βραβείο Νόμπελ, σήμερα ίσως ήρθε ο καιρός να ανιχνεύσουμε και τις άλλες βραβεύσεις που αυτός έλαβε, τις επαφές, την επικοινωνία και τον διάλογο που είχε με άλλους καλλιτέχνες και συγγραφείς και τελικώς να αναδείξουμε και αυτή την άγνωστη πτυχή του. Μπορώ να καταλάβω πως ο καθένας πήρε ένα ξεχωριστό διεθνές βραβείο ειρήνης, αφού πουθενά δεν βρήκα να γράφεται πως «μοιράστηκαν» αυτό το βραβείο.
Το Διεθνές Βραβείο Ειρήνης δινόταν από το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ειρήνης, από το 1950 αμέσως μετά τη δημιουργία αυτού του Συμβουλίου και ως το 1957. Τελευταίος που έλαβε το αυτό το βραβείο ήταν ο Άγγλος φιλόσοφος Μπερνάρντ Ράσσελ. Μετά από εκείνη τη χρονολογία δεν απονεμόταν βραβείο αλλά μετάλλια ειρήνης.
Στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Ειρήνης συμμετείχε αμέσως με την ίδρυση του και ο Πέτρος Κόκκαλης (1896-1961), ο Έλληνας γιατρός και από το 1935 καθηγητής στο πανεπιστήμιο Αθηνών, αλλά πολιτικός πρόσφυγας την εποχή εκείνη στην Ανατολική Γερμανία. Αυτή η οργάνωση ειρήνης δημιουργείται στο δεύτερο παγκόσμιο συνέδριο των φίλων της ειρήνης που έλαβε χώρα στην Πολωνία και συμμετείχε και ο Έλληνας ιατρός. Στο πρώτο συνέδριο απεναντίας που με επεισοδιακό τρόπο πραγματοποιήθηκε σε δύο πρωτεύουσες Παρίσι και Πράγα συμμετείχε η Μέλπω Αξιώτη. Σημαντική ήταν και η σύνοδος των παραγόντων της διανόησης του 1948 στο Βρότσλαβ της Πολωνίας και της Νέας Υόρκης την επόμενη χρονιά.
Αυτό το Συμβούλιο Ειρήνης χρηματοδοτούνταν από τη Σοβιετική Ένωση και τις Λαϊκές Δημοκρατίες, είχε δε στόχο την διάδοση της σοβιετικής πολιτικής για την ειρήνη στις διάφορες χώρες της γης. Την εποχή εκείνη, τη δεκαετία του 1950, η ένταση ανάμεσα στις δύο υπερδυνάμεις και στα δύο συστήματα ήταν μόνιμη και διαρκής. Δυνάμεις ειρήνης απ’ όπου και αν προέρχονταν έπαιζαν σίγουρα ένα θετικό ρόλο. Συνεργάστηκαν με αυτό σπουδαίοι παράγοντες της εποχής, όπως ο Σαρτρ, ο νομπελίστας Ζολιό Κιουρί που ήταν πρόεδρός του, ο Μπρεχτ, ο Λούκατς, ο Νερούδα, ο Π. Ρόμπσον, ο Αραγκόν, ο Πικάσο κ.α. Νομίζουμε πως η ιδιαιτερότητα αυτού του συμβουλίου ήταν πως έθεσε σε όλον τον κόσμο το θέμα της ειρήνης και «εκλαΐκευσε» την απαίτηση να σταματήσουν οι πόλεμοι.
Έτσι, σήμερα, που ο ψυχρός πόλεμος έχει τελειώσει μπορούμε να αξιολογήσουμε με μεγαλύτερη ψυχραιμία τη δράση αυτού του συμβουλίου αναφορικά με τα Διεθνή Βραβεία Ειρήνης που απένειμε.
Παρατηρούμε πως βραβείο ειρήνης είχε απονεμηθεί σε μεγάλους εκπροσώπους των γραμμάτων και των τεχνών της εποχής, μεταξύ άλλων και στους Π. Πικάσο, Π. Ρόμπσον και Ν. Χικμέτ, το 1950, τον Π. Ελυάρ το 1953, τους Ντμίτρι Σοστακόβιτς και Τσάρλι Τσάπλιν το 1954, στους Μπέλα Μπάρτοκ και Τσέζαρε Ντζαβατίνι το 1955, στον Καζαντζάκη και στον Μπέρνταρντ Ράσσελ το 1957. Είναι δύσκολο να πεις πως οι παραπάνω παράγοντες του πολιτισμού με το έργο τους είναι στρατευμένοι σε κάποιον πολιτικό φορέα. Μάλλον είναι άνθρωποι που αν και ανήκουν ίσως στην αριστερά, είναι αναγνωρισμένοι από όλη την ανθρωπότητα, και είχαν τη δυνατότητα να συνομιλούν και με τη δεξιά και με την αριστερά της εποχής ή με τη Σοβιετική Ένωση.
Από την άλλη μεριά φαίνεται πως το Διεθνές Βραβείο Ειρήνης απονέμεται σε παράγοντες που το έργο τους διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο αναγνωστικό κοινό ως προς την εμπέδωση της ειρήνης και της διάδοσης των φιλειρηνικών ιδεών. Αν το Νόμπελ Ειρήνης απονέμεται σε πολιτικούς ή άλλους κοινωνικούς παράγοντες που έπραξαν κάτι σημαντικό για την εμπέδωση της ειρήνης σε κάποια περιοχή του πλανήτη, το διεθνές βραβείο ειρήνης του Παγκοσμίου Συμβουλίου Ειρήνης, απονεμόταν σε παράγοντες της τέχνης και του πολιτισμού που με το έργο τους διαπαιδαγώγησαν τους λαούς στα υψηλά αυτά ιδανικά που διέδωσαν με αυτό τα ιδεώδη της ειρηνικής συνύπαρξης και της αλληλεγγύης ανάμεσα στους λαούς.
Πιο συγκεκριμένα σχετικά με το βραβείο που απονεμήθηκε στον Καζαντζάκη γνωρίζουμε κάποια δεδομένα από την βιβλιογραφία τα οποία θα αναφέρουμε, σημειώνοντας πως δεν έχουμε κάνει την παραπάνω έρευνα σε αρχειακό υλικό. Η απόφαση για απονομή στον Καζαντζάκη είχε ληφθεί παμψηφεί στις 7 Απριλίου του 1955 στη σύνοδο του Παγκοσμίου Συμβουλίου Ειρήνης στην Βιέννη, στην πόλη που αποτελούσε την έδρα του Συμβουλίου εκείνη την εποχή. Σχετικά με αυτό η Έλλη Αλεξίου αναφέρει πως ο Πέτρος Κόκκαλης τους ανακοίνωσε ότι το Συμβούλιο προτίθεται να βραβεύσει έναν Έλληνα συγγραφέα. Οι πολιτικοί πρόσφυγες, σύμφωνα με την Αλεξίου, πρότειναν τον Ηλία Βενέζη. Ο Βενέζης ήταν αγαπητός συγγραφέας για τους πολιτικούς πρόσφυγες, γιατί είχε συμμετάσχει μαζί τους στα οδοφράγματα των Δεκεμβριανών. Έτσι έστειλαν επιστολή στον Βενέζη. Απάντηση όμως από εκείνον δεν ήρθε. Και γι’ αυτό το λόγο σκέφτηκαν τη επιλογή Καζαντζάκη, που ήταν η επίσημη πρόταση των Ελλήνων πολιτικών προσφύγων την οποία προώθησε στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Ειρήνης ο Πέτρος Κόκκαλης που έγινε αποδεκτή ομόφωνα από όλα τα μέλη. Δεν γνωρίζω αν η εκδοχή της Αλεξίου είναι και σωστή, γιατί δεν την έχω διαβάσει αλλού.
Στην απονομή του βραβείου στον Έλληνα συγγραφέα θα μπορούσαν να είχαν συμβάλει και οι Ρώσοι ελληνιστές, οι οποίοι στο πρόσωπο του Μπελέτσκι, συμπαθούσαν τον Έλληνα συγγραφέα και μετέφραζαν εκείνη την εποχή το έργο του.
Ο συγγραφέας παρέλαβε το βραβείο στις 28 Ιουνίου του 1956 στη Βιέννη. Τον Καζαντζάκη τον απασχολούσε μήπως το βραβείο ήταν αποτέλεσμα κάποιας πολιτικής επιλογής και όχι αναγνώρισης της λογοτεχνικής αξίας και επιρροής του έργου του στους ευρωπαϊκούς λαούς.
Η απονομή αυτού του βραβείου φέρνει τον Καζαντζάκη πλησίον όλων των παραπάνω συγγραφέων και καλλιτεχνών που βραβεύτηκαν εκείνα τα χρόνια και μας δείχνει μια άλλη διάσταση του έργου του στο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο πολιτισμικό γίγνεσθαι. Χρειάζεται όμως να θέσουμε τα πράγματα στη πραγματική τους διάσταση, να μην υποτιμούμε κάτι και να μην διαστρέφουμε την πραγματική σημασία τους.
Σήμερα ίσως αποκτά ιδιαίτερη σημασία η γνωριμία του Καζαντζάκη με το κινεζικό ακροατήριο και αυτή η τυχαία συνεύρεση με τον μεγάλο Κινέζο ζωγράφο Τσι-Μπάισι, ίσως θα μπορούσε να αποδειχθεί σημαντική, τουλάχιστον για να μάθουμε εμείς στην Ελλάδα ένα μεγάλο ζωγράφο.
Μιχάλης Πάτσης, 26.05.2019
Διαβάστε την παρουσίαση εδώ
Μια αληθινή φιλία
Νίτσα Σολομωνίδου – Αναστασίου
Πως ήθελα να κάθομε
στου Γιούχτα ένα χαράκι
και κια που δα ντουχιούντιζα
να δω τον Καζαντζάκη
μια καλημέρα να μου πει
χαρά που θελα κάμω να κάτσομε
να στρίψομε μαζί ένα τσιγάρο
Κι ύστερα λέει ήθελα
να μου ανεστορήσει
το πιο καλά πέρασε
σε τούτηνε τη ζήση,
μα έλα που δε ντον ήφταξα
κι έχω καημό μεγάλο
ελπίζω να νταμώσουμε
στο κόσμο νε τον άλλο
Να δώσωμε τα χέρια μας
να σταυροφιλιθούμε
κι ότι δεν είπαμε στη γη
στον ουρανό να πούμε.
Χρυσούλα Αγογλωσσάκη
Αθήνα 2016
Στο 1ο Γυμνάσιο Αγίου Νικολάου του νομού Λασιθίου, υπό τη διεύθυνση της κ. Όλγας Πυθαρούλη, αξιοποιείται στη διδακτική πράξη κατά το τρέχον σχολικό έτος (2017-2018), στο πλαίσιο σχολικών δραστηριοτήτων, το ταξιδιωτικό καζαντζακικό κείμενο Ταξιδεύοντας: Αγγλία από τις καθηγήτριες φιλολόγους, κ. Ντάρια Φουτάκη και κ. Γεωργία Σκούρτη. Η εφαρμογή βασίστηκε σε διδακτική πρόταση, την οποία εισηγήθηκε η φιλόλογος- ψυχολόγος κ. Ευθαλία Μπουκουβάλα – Κλώντζα στο πρόσφατο Διεθνές Συνέδριο για τα 60 χρόνια από τον θάνατο του Ν. Καζαντζάκη, με θέμα: « Η θέση του Νίκου Καζαντζάκη στην Εκπαίδευση, στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό. Εκδοχές πρόσληψης στη διδασκαλία και στην έρευνα» (Ηράκλειο Κρήτης, 20-22 Οκτωβρίου 2017). Η προφορική ανακοίνωση έφερε τον τίτλο:: « Ο Καζαντζάκης και οι μεγάλες ψυχές: Παράδειγμα διδακτικής αξιοποίησης των ταξιδιωτικών κειμένων του Ν. Καζαντζάκη στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στο πλαίσιο της πολυπολιτισμικής τάξης με τη μέθοδο project» και σ’ αυτήν η εισηγήτρια εστίασε στην πρόσληψη του σαιξπηρικού έργου μέσα από την οπτική του Καζαντζάκη.
Η εκπαιδευτική εφαρμογή στο 1ο Γυμνάσιο Αγίου Νικολάου τείνει στην ολοκλήρωσή της με πολύ καλά παραγόμενα αποτελέσματα για όλους τους εμπλεκόμενους, εκπαιδευτικούς και μαθητές. Η περίπτωσή του θεωρούμε πως αποτελεί μια καλή πρακτική διάχυσης του θεωρητικού λόγου και των εργασιών των Συνεδρίων στην εκπαιδευτική πράξη, η οποία αποδεικνύει ταυτόχρονα τη βιωσιμότητα του καζαντζακικού έργου στον σύγχρονο εκπαιδευτικό κόσμο και την ικανότητά του για επιτυχή αναμέτρηση με την πλουραλιστική πραγματικότητα της σύγχρονης πολυπολιτισμικής τάξης.
Βάντα Παπαϊωάννου-Βουτσά
στο μαγικό τον οίστρο σου όλους μας λογαριάζεις.
Πατέρα του Ζορμπά μας δίδαξες πολλά!
Το άρμα του πολέμου μάζεψες, έριξες πνεύμα και πνοή,
στον αγωγιάτη στο ζυμωτή.
Τους μοίρασες απλόχερα στίχους κι απαγγελία
τους έμαθες πώς να ζητούν το φως απ’ τα βιβλία.
Και στο διανοούμενο έδωσες τα προβλήματά σου,
γραμμένα στην «Aσκητική» με τα σοφίσματά σου.
Ταξιδεύοντας έγινες σοφότερος με το Νίτσε μίλησες,
τη φλόγα του μυστικισμού στο λαό μας μύησες.
Τη δόξα δεν εζήτησες μόνος σαν ερημίτης
έζησες απερίσπαστος με την ιδέα της νίκης.
Οι άδικοι σ’ αφόρισαν, βαριά σε κατηγόρησαν,
γιατί τους πόνεσε πολύ η πένα σου η αληθινή.
Μα οι σοφοί αναγνώρισαν πως ήσουν άξιος στη ζωή!
Η πένα σου χρυσό φτερό μίλησε μόνο για αλήθεια,
το πνεύμα σου απλώθηκε και έγινε συνήθεια.
Παράδοση για τα παιδιά, γνώση για τους μεγάλους
ορίζοντες πλατύτερους δεν θα’ βρουν τέτοιους άλλους.
Της ψυχής σου η ομορφιά αθάνατη θα μείνει
και τ’ όνομά σου έχει γραφτεί στου καθενός τη μνήμη.
Τάφος απέριττος βαθύς το σώμα σου σκεπάζει,
μα το πνεύμα σου Ελεύθερο το σύμπαν αγκαλιάζει!
Όλγα Κανελλοπούλου-Ντινοδήμου
Από το βιβλίο «Μικρές Ζωές Μεγάλες Πνοές», 1980
Εφημερίδα «Καθημερινή», 18/03/2018
«Σ’ αυτούς τους ταραγμένους καιρούς όχι μόνο για τον τόπο μας αλλά για την Ευρώπη και τον Κόσμο ολόκληρο, αυτό που πρέπει να κρατήσουμε από τον Νίκο Καζαντζάκη είναι το αδάμαστο πνεύμα του. Πνεύμα που υπερασπίστηκε την ελευθερία και που αναζήτησε διαρκώς την αλήθεια. Αυτές οι δύο έννοιες, αυτοί οι δύο αγώνες ταιριάζουν πολύ περισσότερο σήμερα, ακόμα κι από την εποχή του Καζαντζάκη, στον Άνθρωπο. Τον Άνθρωπο που δοκιμάζεται. Φαντάζομαι ότι όλοι πρέπει να ξαναγυρίσουμε πάλι σ’ αυτά που είχε πει. Να τα σκεφθούμε με το σημερινό μάτι, για να καταλάβουμε πόσο ο Καζαντζάκης παραμένει
επίκαιρος».
Προκόπης Παυλόπουλος, Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Μυρτιά (Κρήτη), 29 Ιουλίου 2017.
«… Ο Νίκος Καζαντζάκης είναι σήμερα μια κορυφαία μορφή μέσα στον κόσμο της τέχνης. Είναι ένας εθνικός ευεργέτης για την Ελλάδα. Και εθνική ευεργεσία λογαριάζεται το να υψούται ένας δημιουργός σε επίπεδο ώστε να γίνεται παγκόσμιο είδωλο. Και να δένεται με το όνομά του το όνομα της πατρίδας του».
Έλλη Αλεξίου «Όφις και Κρίνο», Πρόλογος
Εφημερίδα «Ελευθερία Καλαμάτας», 2/4/2018